Marcel van Marrewijk sprak 15 mei 2012 voor IPMA-NL Oost in Arnhem en liet me kennismaken met zijn op Spiral Dynamics geënte denkbeelden voor organisatieontwikkeling, performance verbetering en projectmanagement. Na een verslag van de avond, het bestellen van zijn boek Cubrix zicht op organisatieontwikkeling en performanceverbetering en het lezen van de eerste helft, bleef het werk liggen. Niets ten nadele van Van Marrewijk, maar in april 2013 heb ik eindelijk doorgepakt om ook de andere helft te lezen.
Door niet een- of tweedimensionaal naar organisaties te kijken en dus voorbij te gaan aan lijsten of matrices kunnen de diverse aspecten van een organisatie, van duurzaamheid tot leiderschap, cultuur en people management beter in kaart worden gebracht. Voeg daar de dimensie van organisatieontwikkeling, inclusief kantelpunten om vanuit een specifiek paradigma / ontwikkelingsstadium of organisatiebewustzijn misschien wel langs de weg van chaos, uitproberen, 999 mislukkingen en 1 doorslaand succes te komen tot een volgend paradigma / ontwikkelingsstadium of organisatiebewustzijn. De Cubrix werkt met kleuren, waarmee van primitieve op angst en overleven gerichte samenlevingen tot holistische, kosmisch geïnspireerde en momenteel feitelijk non-existente organisatievormen te bewegen. Aan elke vorm kun je beschrijvingen, attributen, voor- en nadelen koppelen.
Van Marrewijk past zijn modellen tot op samenlevingen (macro), organisaties (meso) en individuën (micro), maar legt bijvoorbeeld ook projectmatig werken, veranderkunde (bijvoorbeeld het kleurendenken van De Caluwé & Vermaat) en organisatiekunde langs de ‘lat’ van de Cubrix. Al met al ligt hier een nieuw, geïntegreerd en inclusief bedrijfskundig raamwerk dat leidinggevenden en professionals in het werkveld inzicht geeft in mogelijkheden voor inrichten en veranderen van werk en performance. Aan het eind van het boek krijg je een inkijkje in de ontstaansgeschiedenis van de Cubrix, mogelijke praktijktoepassingen en een uitnodiging verder wetenschappelijk onderzoek te doen. Van Marrewijks eigen organisatie Research to Improve presenteert zich en nadrukkelijk zijn co-auteurs en inspiratoren, zoals Ronald van den Hoff (Seats2Meet, Mindz.com, Society 3.0) en Teun Hardjono (Schouten & Nelissen dochter KDI) van de partij.
Met bijna 350 pagina’s een serieus werk, dat helaas ook een aantal storende minputen kent. (Eind)redactie had beter gemogen. Diverse taalfouten en storende verschijvingen van bekende auteurs (Jim Stolze werd Jim Stolzes en Henry Mintzberg consequent Mindzberg). In mijn boek zijn de pagina’s 166-190 tweemaal gedrukt. Herhaaldelijk grijpt de schrijver naar voorbeelden, deels dezelfde, waardoor je regelmatig een déjà vu hebt. En op een aantal definities of raamwerken wordt juist géén of pas tientallen pagina’s later uitleg gegeven. Zaken die in een eventuele tweede druk rechtgezet kunnen worden en niets afdoen aan de zeggingskracht van de Cubrix. ( )