My last of Karl Ove's books, and a disappointment. Spring was wonderful; Autumn and Winter not so much. Slightly boring philosophical essays, interspersed (though not often enough) with diary entries. ( )

In ‘Zomer’ valt Knausgard weer terug op zijn eerder format in zijn seizoensreeks: stukjes beschouwingen over zowel banale als diepzinniger thema’s, observaties en mijmeringen. Maar af en toe wijkt hij vormelijk weer af van dat pad: het boek bevat een kleine verhaalcyclus over een Noorse vrouw die in de oorlog haar gezin in de steek laat voor een Duitse soldaat, en het bevat ook dagboeknotities van Knausgard zelf die qua ongenadige introspectie weer erg aan zijn cyclus ‘Mijn Strijd’ doen denken. Helemaal geslaagd vind ik die vormelijke afwisseling niet.

Er is wel één opvallend verschil, zeker in vergelijking met het vorige ‘Lente’, en dat is dat zijn vrouw Linda bijna helemaal uit beeld verdwijnt, ze wordt trouwens nauwelijks genoemd en dan nog als ‘moeder’. Wellicht is het de weerspiegeling van de scheiding tussen Knausgard en zijn vrouw die op het moment van het schrijven van dit deel misschien al een feit was, of toch op til was. Die enorme wending in het leven van Knausgard komt misschien ook tot uiting in de thema’s die hij in dit seizoensdeel aansnijdt, en die voortdurend inzoomen op herhaling, gewenning en stilstand in contrast met vrijheid en ongebondenheid. Het is misschien speculatief, maar het zou in elk geval vintage Knausgard zijn.
Hoe dan ook, opnieuw is het genieten van die erg gevoelige, diepgravende observaties waarmee Knausgard weer in zijn eigen ziel graaft. ( )

Na het derde deel waarin meer verhalend werd verteld over Karl Ove Knausgård zijn leven in plaats van beschouwingen op het bestaan in enkele bladzijden zoals in de eerste twee delen, hoopte ik dat in dit vierde en laatste deel in de reeks De vier seizoenen er weer meer verhalende stukken tekst waren. Het was dan ook even een kleine teleurstelling dat ik weer allemaal korte beschouwingen zag staan maar werd opgevrolijkt door twee langere dagboekfragmenten. En dit keer heb ik de korte beschouwingen relatief snel achter elkaar gelezen waardoor het ook meer aanvoelde als een geheel. Het lezen van Karl Ove Knausgård is als even helemaal in zijn leven zijn. Ondanks alle onzekerheden, angsten en ongemakkelijkheden, voelt het toch alsof ik thuis ben. Misschien wel omdat ik het deels herken uit mijn eigen bestaan. Aan de andere kant schrijft hij over zulke triviale zaken als 's morgens bij het opstaan het ontbijt maken, dat het bijna niet anders kan dan dat het herkenbaar en vertrouwd is.

In de eerste maand, juni, vertelt de auteur in relatief bedekte termen over de scheiding met zijn vrouw. Hierover is in de maanden daarna niets meer terug te vinden. Dat verwarde mij enigszins. In al zijn teksten voelt alles alsof hij niets weglaat uit zijn leven. Het niet beschrijven van deze pijnlijke gebeurtenis kan ik qua inhoud wel begrijpen wat privacy betreft, maar het is opeens alsof we niet meer beste vrienden zijn zoals daarvoor. Dat is toch wel even slikken.

De kunst die her en der tussen de verhalen door is weergegeven is van Anselm Kiefer, de eerste kunstenaar waar ik ooit diep door getroffen ben in mijn tienerjaren. Van deze illustraties van bloemen uitgevoerd in vooral aquarel blijft in een zwart-wit e-reader niets meer over. Ik heb ze later op de monitor van mijn pc nog eens bekeken en daar kwamen ze veel meer tot hun recht. Dit is dan wel een nadeel van een e-reader.

De reeks De vier seizoenen voelt na de reeks Mijn Strijd als een kleine toegift. Na het schrijven van zo'n meesterwerk als Mijn Strijd is het lastig om dit nog eens te overtreffen. En dat is het gevoel waar ik nu mee achterblijf, De Vier Seizoenen is een echo waar ik wel van genoten heb maar haalt het bij lange na niet bij het origineel. ( )

The author collection of short stories focus on summer and a variety of subjects related to the season. Each month, June, July, and August have eighteen essays. June eclectic collection includes summer nights, slugs, short trousers, and electric hand mixers. July has a repeat for bats, painting, mackerel, and insects. August has another essay on wasps, introduces earthworms, cynicism, and butterflies among other topics. June and July also have diary entries. There is a conversational aspect to the articles that reflect the author’s perspective, opinion, and experiences. ( )