Julien Van Remoortere (1930–2018)

Julien van Remoortere schrijft het ultieme cadeau voor Moederdag 'Ik heb al onze kinderen de borst gegeven. Een papfles, dat bestond niet in ons gezin. Toen ons Mieke eens een moeder zag die haar kindje een papfles gaf, liep ze erop af en vroeg: 'Mevrouw, heeft u geen borsten, misschien?'' 'Oma, ik had je weleens willen kennen toen je nog klein was.' Julien van Remoortere interviewde meer dan zestig moeders, geboren in het interbellum, en bundelde de mooiste, spannendste, ontroerendste en waardevolste fragmenten thematisch in dit boek. De vrouwen vertellen openlijk over hun jeugd, de oorlogsjaren, hun liefdesleven, hun moederschap en de vele veranderingen die ze meemaakten. Ook de momenten van vreugde en verdriet gaan ze niet uit de weg. 'Als de oudste van twaalf moest ik, waar nodig, altijd mijn moeder vervangen. De pisdoeken wasten we met de hand.' 'Twee dode kinderen in één jaar tijd, hoe raak je daar overheen? Als ik die god tegenkom die zegt dat je sterker wordt door het lijden, dan zal ik hem eens zeggen wat ik daarvan denk.' (Standaard Boekhandel)… (mais)

Het is van Walschap en Boon geleden dat ik nog een volkse verteller onder de kiezen nam. Het moet gezegd, Van Remoortere, kwijt zich in dit opzicht uitstekend van zijn taak. Hij zet een mooie familiekroniek neer rond de ingoede, zorgzame Mathilde en haar veel broers en zussen en verbindt hun leven met de grote veranderingen die Vlaanderen onderging in de periode 1940-2000. Er sluipen wat magisch-realistische elementen in het verhaal (de Faustiaanse broer den Slimmen die met de geest van zijn overgrootvader omgaat, en de bewaarengel van Mathilde zelf, die regelmatig opduikt).
Toch blijf ik teleurgesteld achter. Van Remoortere situeert zijn kroniek in het voor mij heel herkenbare platteland rond het dorp Beveren, in het Waasland (dat hij om onduidelijke reden systematisch het land tussen Schelde en Durme noemt). Maar in de praktijk doet hij daar weinig mee: de havenuitbreiding op Linkeroever en de metamorfose van Beveren tot een soort voorstad van Antwerpen worden niet gebruikt.
Bovendien vervalt de auteur naarmate het boek vordert in een populistisch discours (erg antipolitiek, goedkoop anti-royalistisch, anti-Europees en op het eind zelfs enkele onversneden anti-islamitische toespelingen), waardoor de verhaallijn zelf bijzonder dun wordt.
Verdienstelijk maar zeker geen magnum opus!… (mais)