Kris Van Steenberge

Dit was weer zo’n geval van te hoge verwachtingen, vrees ik. Dit debuut werd in 2013-2014 meteen met grote lof onthaald en kreeg ook een aantal literaire prijzen. Dan is het altijd bang afwachten. En al meteen het eerste van de vier delen, het verhaal rond moeder Elisabeth, stelde me ronduit teleur. Zowel de geschetste tijdsperiode (eind 19de eeuw), de rurale context (een dorp in de Vlaamse Westhoek), als de sociale setting (een dromerig meisje raakt zwanger van een rijkeluiszoontje en bevalt van een tweeling, een mooie en een mismaakte jongen) doen te zeer denken aan het uitgemolken naturalisme van de Nederlandstalige (vooral Vlaamse) literatuur, uit het begin van de 20ste eeuw. Alles wordt daarenboven erg conventioneel verteld in een stijl die geregeld houterig-plechtig en dan weer banaal-romantiserend aandoet. Niet slecht voor een beginnend schrijver, maar ook niet meer dan dat.
Van Steenberge corrigeert dat enigszins door in de volgende drie delen telkens een ander vertel-perspectief in te nemen. Dat geeft het rechtlijnige verhaal wat meer diepgang en vaart, en voegt af en toe nieuwe informatie toe. Zo komen we te weten dat moeder Elisabeth vermoord is, maar het thriller-gegeven (wie heeft de moord gepleegd?) slaagt er niet in de roman voldoende spanning te geven. De personages blijven bovendien erg oppervlakkig: moeder Elisabeth krijgt wat Boveriaanse trekjes mee maar blijft vooral kwezelachtig, vader Guillaume is ronduit karikaturaal in zijn autistische reacties, de ‘mooie’ zoon Valentijn blijft erg één-dimensioneel, en het ‘monster’ Nameloos is misschien nog wel het meest gelaagde personage, maar hij wordt nogal voorspelbaar als empathisch en intelligent voorgesteld. De auteur grossiert ook in thematieken die zowel anachronistisch (de pedofiele priester, de autistische vader) als clichématig overkomen (het monster dat gepest wordt, het onvermogen tot communiceren, de drastische cesuur van de eerste wereldoorlog).
In het slot komen de verhaallijnen samen, maar tegen dan zijn er voor de aandachtige lezer absoluut geen verrassingen meer. Het verhaal wordt zelfs erg uitleggerig en eindigt zonder meer klef. Van Steenberge heeft zeker potentieel, maar de superlatieven waarmee dit boek onthaald werd, - sorry voor de fans -, deel ik helaas niet.… (mais)