Picture of author.

Bolesław Prus (1847–1912)

Autor(a) de The Doll

101+ Works 1,005 Membros 7 Reviews 5 Favorited

About the Author

Image credit: Wilhelm Feldman (1868-1919)

Obras de Bolesław Prus

The Doll (1972) 433 cópias
The Pharaoh (1897) — Autor — 248 cópias
Pharaoh, vol. 1 (1980) 25 cópias
The Doll, vol. 1 (1958) 21 cópias
The Doll, vol. 2 (1958) 19 cópias
Emancypantki (1976) 19 cópias
Placówka (1985) 17 cópias
Pharaoh, vol. 2 (1980) 14 cópias
Anielka (1880) 14 cópias
Antek (1982) 11 cópias
Nowele (1981) 11 cópias
Katarynka (1991) 9 cópias
Lalka - tom 3 6 cópias
Kamizelka (1882) 6 cópias
Emancypantki. 1 (2007) 4 cópias
Emancypantki. 2 (2007) 4 cópias
Nowele wybrane (1982) 4 cópias
Der Geizhals Erzählungen (1880) 3 cópias
Anielka, Placówka, Dzieci (1982) 2 cópias
Lalka tom II 2 cópias
Pharao Roman 2 cópias
Nowele i opowiadania (2013) 2 cópias
Powracająca fala (2013) 2 cópias
Faraon 2 cópias
Na wakacjach 2 cópias
La vizio 2 cópias
L'avamposto 2 cópias
Kroniki. T. 14 1 exemplar(es)
Kroniki. T. 14, 1885 1 exemplar(es)
Nowele. T. 2 1 exemplar(es)
Z legend dawnego Egiptu (2003) 1 exemplar(es)
Lalka. T. 2 1 exemplar(es)
Lalka, Tom I i II 1 exemplar(es)
Faraon. T. 2 1 exemplar(es)
Emancypantki, tom I 1 exemplar(es)
Lalka T 3 1 exemplar(es)
Obrazki warszawskie 1 exemplar(es)
Wybór pism 1 exemplar(es)
Opowiadania i nowele : wybór (1996) 1 exemplar(es)
Grzechy dzieciństwa (1991) 1 exemplar(es)
Pharao 1 1 exemplar(es)
Placowka 1 exemplar(es)
Pierwsze opowiadania 1 exemplar(es)
Фараон Роман 1 exemplar(es)
Wybor pism 1 exemplar(es)
Alkaloid (2012) 1 exemplar(es)
Kroniki. T. 13 1 exemplar(es)
Dziwna historia 1 exemplar(es)
La Faraono (1-a volumo) 1 exemplar(es)
Antek i inne opowiadania (1998) 1 exemplar(es)
To i Owo 1 exemplar(es)
Kroniki : wybór (1987) 1 exemplar(es)
A fáraó Regény 1 exemplar(es)
Val se vraća : roman 1 exemplar(es)
Sablast 1 exemplar(es)
Katarynka / Na Wakacjach 1 exemplar(es)
La Faraono (2-a volumo) 1 exemplar(es)
Notatki "lubelskie" 1 exemplar(es)
La Faraono (3-a volumo) 1 exemplar(es)
Dziwna historja ; On 1 exemplar(es)
W cukierni 1 exemplar(es)
Wieś i miasto 1 exemplar(es)
Szkice i obrazki. Tom 2 1 exemplar(es)
Stara bajka 1 exemplar(es)
Przy księżycu 1 exemplar(es)
Ogród Saski 1 exemplar(es)
Na dworcu kolei 1 exemplar(es)
Der Nichtsnutz und die Mädchen — Autor — 1 exemplar(es)
Wybo r Nowel 1 exemplar(es)
Lalka tom I 1 exemplar(es)

Associated Works

Selected Polish Tales (2007) — Contribuinte — 9 cópias
Diabli Wiedzą Co... — Contribuinte — 4 cópias
More Tales by Polish Authors (2009) — Contribuinte — 4 cópias

Etiquetado

Conhecimento Comum

Membros

Resenhas

In writing this majestic novel about fin de siècle 19th century Warsaw, Prus illustrated all the social currents that would make Poland such a cauldron of differing identities in the following century. Ostensibly a story about the excruciating infatuation of a successful merchant, Wokulski, for a noble's daughter, the book is also about three generations of men coming to terms with Poland's past and present and trying to break away from the Nobles' Republic in order to create a modern future for the nation. Although Prus could, naturally, have had no idea of what would happen to his country in the next century, the battle lines of ethno-nationalism, later exploited by the National Democrat anti-Semites, the Catholic Church, the Nazis and the Communists begin to emerge.… (mais)
 
Marcado
JohnJGaynard | outras 6 resenhas | Dec 31, 2018 |
De pop van Bolesław Prus, negentiende-eeuws realisme op zijn best
- Laurent De Maertelaer

Het Schwob-programma, een onderdeel van het Nederlands Letterenfonds, rakelt verdwenen klassiekers uit de vergetelheid en geeft ‘onzichtbare literatuur’ gestalte. Lezers van divers pluimage stellen op schwob.nl lijsten samen met cruciale maar teloorgegane literatuur. Stuk voor stuk must-reads, cultboeken uit ‘alle windstreken en daarbuiten’, geheimtips die nooit eerder in het Nederlands verschenen of sinds jaren niet meer verkrijgbaar zijn. Schwob gaat vervolgens op zoek naar ondersteuning voor de vertaling, terwijl een honderdtal Nederlandse en Vlaamse boekhandels met een heuse campagne de herontdekkingen aan de man brengen. Een van de boeken die dankzij Schwob een eerste vertaling kreeg is De pop, het magnum opus van de Poolse schrijver Bolesław Prus (spreek uit ‘proes’, jawel, zoals in ‘Proust’). Een onmetelijke en in eigen land diepgeliefde klassieker, kaliber Max Havelaar, Madame Bovary of Anna Karenina, maar nauwelijks of niet gekend buiten de landsgrenzen. “Negentiende­eeuws realisme op zijn best”, aldus Czesław Miłosz.

Bolesław Prus

Bolesław Prus (zijn voornaam spreek je trouwens uit als ‘boleswaf’) is in onze contreien een nobele onbekende, en dat ‘nobele’ mag u letterlijk nemen. Prus, geboren als Aleksander Głowacki (1847-1912), haalde zijn pseudoniem namelijk uit het wapenschild van het verpauperd adellijk geslacht waar hij van afstamde: de zogeheten ‘Prus I’ was populair in de heraldiek bij hooggeplaatste families tijdens het Pools-Litouwse Gemenebest. Als 15-jarige idealist verliet hij de schoolbanken en sloot zich aan bij de Poolse Januariopstand van 1863 tegen het keizerlijke Rusland. Een jaar later liep hij ernstige verwondingen op tijdens de slag bij Białka en kwam zelfs in de beruchte tsaristische gevangenis van het Kasteel van Lublin terecht. Deze traumatiserende gebeurtenissen leverden hem een levenslange paniekstoornis en agorafobie op, net als een grondige afkeer voor iedere vorm van gewapende opstand.

Gezien zijn jonge leeftijd sprak een militaire rechtbank Prus vrij en bracht hem onder voogdijschap van een oom. Hij liep eerst school in het gymnasium van Lublin, studeerde nadien wiskunde en fysica aan de universiteit van Warschau, maar zag zich omwille van financiële problemen verplicht om zijn studies stop te zetten. Prus was een man met een brede interesse en wijdde zich aan zelfstudie, terwijl hij in zijn levensonderhoud voorzag door bijlessen te geven. Rond 1872 startte hij een carrière als journalist en verwierf al snel grote naambekendheid door zijn columns in de razend populaire kranten de “Warschause Koerier” en de “Dagelijkse Koerier”. Prus’ bijdragen zouden 40 jaar lang verschijnen: recent verschenen ze bij een Poolse uitgever in maar liefst 20 boekdelen. Zijn stukken getuigen niet alleen van een groot maatschappelijk engagement, maar ook van een vergevorderde interesse in de wetenschap en een diep geloof in de technologische vooruitgang. Stuk voor stuk thema’s die prominent terugkeren in De pop en van Prus een belangrijk vertegenwoordiger maken van de anti-romantische beweging, die later bekend werd onder de noemer ‘Pools positivisme’.

Prus publiceerde naast zijn journalistiek werk tientallen kortverhalen en novelles. Het zijn sobere maar charmante en ironische observaties waarin hij zich een even gevat waarnemer van het dagelijkse leven toont als een groot humorist. Om naar eigen zeggen de ‘grote vragen van zijn tijd’ in kaart te brengen schreef Prus ook enkele romans. Zo verscheen in 1883 zijn debuutroman Kinderzonden, zij het zonder veel gevolgen. Drie jaar later volgde, deze keer met heel wat meer bijval, De voorpost, een prangende roman over het boerenbestaan en het Duits kolonialisme. Vanaf 1887 verscheen als feuilleton het boek dat nog steeds als de eerste moderne Poolse roman wordt beschouwd en hem een definitieve plaats in het literaire firmament bezorgde: De pop. Nadien volgden in 1890 - ver zijn tijd vooruit - De geëmancipeerden, een boeiende roman over vrouwenemancipatie en in 1897 de historische roman De farao, die zich afspeelt in het Egypte van na Ramses II.

De unie van het Pools-Litouwse Gemenebest hield stand tot 1795, toen het Poolse gebied werd verdeeld tussen Rusland, de Habsburgse monarchie en Pruisen. Pas in 1918, na de Eerste Wereldoorlog, herwon Polen zijn onafhankelijkheid. Anders gezegd, tijdens zijn leven heeft Prus ‘Polen’ als onafhankelijk land nooit gekend. Dat de ondertoon van De pop één groot hunkeren naar een onverdeeld vaderland verraadt, verklaart meteen waarom iedere rechtgeaarde Pool het boek een warm hart toedraagt. Toen Prus stierf in 1912 woonden duizenden mensen zijn begrafenis op het Powązki-kerkhof in Warschau bij.

De pop

Van september 1887 tot mei 1889 verscheen De pop als feuilleton. Het boek is inmiddels vertaald in 20 talen, meerdere keren verfilmd en zelfs tot een miniserie voor televisie bewerkt. Prus noteerde in een brief dat de directe aanleiding om De pop te schrijven een per toeval gelezen krantenartikel over de vermeende, in een heus proces eindigende diefstal van een speelgoedpop was. Dit banaal fait divers loopt als een plagerig leidmotief doorheen de roman. Het groter plaatje toont het bankroet van een natie, of de zoektocht van een volk naar een vaderland.

Via twee parallelle verhaallijnen strekt de handeling zich uit over de eerste maanden van 1878 tot in oktober 1879. In de grandioze opening verhaalt Prus gebeurtenissen uit 1878 en maken we kennis met de protagonist: Stanisław Wokulski, een dynamische koopman van middelbare leeftijd die een haat-liefdeverhouding met zijn vaderland heeft en hemel en aarde verzet om de hand van de beeldschone, maar leeghoofdige aristocrate Izabela Łęcki te winnen. Het andere verhaal krijgen we in de vorm van dagboeknotities uit het internationaal fel bewogen ‘Revolutiejaar 1848’ van de dromerige, met Napoleon dwepende en het ‘mozaïsche geloof’ aanhangende ex-revolutionair Ignacy Rzecki, Wokulski’s beste vriend en de veel oudere gerant van diens galanterieënwinkel in de chicste straat van Warschau.

Het dagboek van de trouwe gerant doet Wokulski’s levensverhaal uit de doeken, een spannend verhaal van ‘rags to riches’: hij is, net als Prus, een nazaat van een verarmde adellijke familie, die het hoofd boven water probeert te houden als ober in een Warschaus restaurant maar droomt van een carrière als wetenschapper. Wanneer hij, opnieuw zoals Prus, deelneemt aan de mislukte Januariopstand wordt hij gevangengenomen en uiteindelijk verbannen naar Siberië. Bij zijn terugkeer naar Warschau gaat hij als verkoper werken in een chique galanterieënzaak, huwt de rijke eigenares van de winkel om na haar dood haar zaak én geld te erven. Hij zet een nogal louche maatschap op met een Russische koopman en maakt zijn fortuin door het Russische leger te bevoorraden tijdens de Russisch-Turkse oorlog van 1877. Als steenrijk koopman poogt hij de sociale conventies te doorbreken en dingt naar de gunsten van de aristocratie, in het bijzonder die van Izabela hoewel zij hem blijft zien als een sluwe parvenu.

Net als die andere grote realisten Flaubert en Tolstoj laat Prus geen steen op de andere. Hij toont in zijn geweldige stadsroman alle sociale geledingen van het negentiende-eeuwse Warschau, een bruisende metropool in volle transitie. Hij schetst een Poolse samenleving van contrasten en tegenstellingen, een maatschappij in verval en nadat de Russische overheersers de Januariopstand hadden neergeslagen, ook nog zonder identiteit. Een natie verscheurd tussen Pools idealisme, zoals opgehangen door de romantische dichter-held Adam Mickiewicz, en een groeiend positivisme en antisemitisme.

Met het verschijnen van De pop ging voor veteraan-vertaler Karol Lesman – hij vertaalde ruim 50 titels uit het Pools – een sinds lang gekoesterde droom in vervulling. Lesman slaagt erin een heel tijdsgewricht op te roepen door een zwierige zinsbouw en een bijzonder charmerende sfeerschepping en toonzetting. Het afgemeten gebruik van archaïsmen doet denken aan de beste Charles B. Timmer-vertalingen van de Russische grootmeesters, een hele prestatie. Dat De pop als feuilleton verscheen is er soms aan te merken: bij momenten is Prus iets te breedvoerig, zijn er herhalingen of hebben kleinere personages plots een andere naam. Een kniesoor die daar over valt, want met meer dan 800 pagina’s is De pop, letterlijk én figuurlijk, één grote brok leesplezier. Dit modern epos van een land in wording verdient ruimschoots zijn plaats in de canon van de Europese literatuur.

De pop van Bolesław Prus, L.J. Veen Klassiek, vertaling en nawoord: Karol Lesman, ISBN: 9789020414523, Prijs: € 24,99, 829 pagina's
… (mais)
1 vote
Marcado
MaerCat | outras 6 resenhas | Nov 11, 2015 |
In The Doll, Bolesław Prus has created an intimate yet epic, extremely detailed portrayal of late-nineteenth century Warsaw seen through the lives of a varied cast, but most of all focusing on three men whose Romantic ideals drive them and the novel forward. Stanisław Wokulski is a wealthy tradesman who, driven by his love for the aristocratic Izabela Łęcka, attempts to obtain recognition and respect from the aristocracy who constantly remain cold towards his approaches. Ignacy Rzecki is Wokulski’s friend and long-serving employee at the store; he is hopelessly enamoured by the revolutions of 1848 and the restoration of the Bonapartes, who will bring about an end to the injustices of the world. Lastly, there is the young scientist Ochocki who dreams of a new era replete with scientific advances and flying machines.

Ultimately, though, all three of these men meet with failure. Everything Wokulski does to improve his standing with the aristocracy is misinterpreted as a parvenu’s attempt to impress, as greed, and as petty-mindedness. Rzecki and Ochocki also suffer short-term failure as the former waits for the Messianic Bonaparte to return to save Poland and the world while all around life goes on and Romanticism decays; while Ochocki realises that no-one cares for science for sake of knowledge, rather he bemoans that Warsaw’s businessmen only seek to cheat each other and their customers.

Prus’ novel is extensively coloured by his own experiences during the January Uprising of 1863 and the great influence that had on Polish thought for decades afterwards. The novel takes place approximately fifteen years after that but its shadow looms across the protagonists and all their actions. Rzecki, particularly, idealises the revolutions of 1868, and his chapters titled The Journal of the Old Clerk are tinged with nostalgia and reminiscences of the past, as well as giving a first-hand though naïve interpretation of Wokulski’s actions. These chapters especially demonstrate the effect the past can have on an individual and indeed society’s attitude to the present and future.

The Doll then is not primarily a historical novel though it deals greatly with history and its effects on its characters. At its heart though, it is a love story that chronicles the downfall of a tragically doomed man, alongside the decay of Romanticism in the face of historical change. The novel recreates life in nineteenth-century Warsaw expertly and shows too the nascent beginnings of ideologies that would drastically change Europe in the twentieth century: nationalism, anti-Semitism, and imperialism. This a true classic not only of Polish literature (where it has long held a position as one of the greatest Polish novels) but also of nineteenth-century realist literature, posing throughout the question, as Stanisław Barańczak reiterates in his introduction to this edition, how can we “continue in the belief that we can become something better than we are, while almost all available evidence points to the contrary?”
… (mais)
 
Marcado
xuebi | outras 6 resenhas | May 30, 2014 |
When the supporting cast are head and shoulders above the main interest, you've got a problem. If it weren't 800 pages I might find that easier to forgive.
 
Marcado
mattresslessness | outras 6 resenhas | Feb 4, 2014 |

Listas

Prêmios

You May Also Like

Associated Authors

Estatísticas

Obras
101
Also by
4
Membros
1,005
Popularidade
#25,667
Avaliação
½ 3.7
Resenhas
7
ISBNs
199
Idiomas
13
Favorito
5

Tabelas & Gráficos