Jutta Chorus

Dit boek beschrijft de levens van vijf vrouwen uit vier generaties. Zij hebben gemeen dat ze een leven voor zichzelf willen maar daarin toch vaak in de weg worden gestaan door hun echtgenoten. De rol van G.B.J. Hiltermann is ronduit schokkend. Samen met zijn vrouw Sylvia koopt hij de Haagsche Post maar zij krijgt weinig ruimte om voor het voetlicht te treden. Ondertussen deelt hij ook het bed met haar dochter van 15 en hij verwekt drie kinderen bij haar stiefzus. Het stuk over de HP boeit het meest. Het begin van het boek is wat taai.… (mais)

Jutta Chorus. Alma's dochters. Vijf levens in de schaduw (Amsterdam, 2022) is vrouwengeschiedenis en met name ook familiegeschiedenis. De prettig lezende monografie is opgebouwd in chronologische volgorde en begint met heldin Alma Bimmermann die op 8 september 1875 op de rede van Batavia staat. De volgende hoofdstukken gaan over haar dochters en kleindochters. In de proloog beschrijft Chorus wat het doel was van haar onderzoek "de geschiedenis van vijf vrouwen langs deze familielijn. Niet de grote emancipatiegeschiedenis, die van het activisme, het vrouwenkiesrecht en de feministische golven, dat is de achtergrond van hun leven". Vanuit mijn interesse in de carrières van filmvrouwen, ben ik het meest nieuwsgierig naar het laatste hoofdstuk, over Alma's kleindochter Lili Veenman, geboren in 1930. Ze was de eerste Nederlandse vrouw die in Parijs en Rome naar de filmacademie ging. Ze assisteerde Federico Fellini bij 'La dolce vita' en ze was de assistent van regisseur Fons Rademakers met wie ze later trouwde. Ze regisseerde zelf ook twee films 'Menuet (1982)' en 'Dagboek van een oude dwaas (1987)'. Dit hoofdstuk had van mij wel wat langer mogen zijn. Al vond ik het eerste hoofdstuk over 'voormoeder' Alma, "het mooiste meisje uit Düsseldorf" ook heel interessant met haar scherpe observaties over Nederlands-Indië in de laatste kwart van de 19e eeuw. Gezien het Couperus-verdenkingsjaar in 2023 is dit een goede timing. Maar als ik de uitgever was, had ik de stamboom voorin het boek gezet. Deze staat nu ingeklemd tussen de literatuurlijst en het personenregister. Daar kwam ik dus heel laat achter.… (mais)